Pap Smear Testi Nedir? Ne Anlama Geliyor

Diğer adları : PAP Test Servikal smear Servikal yayma Vaginal smear
Resmi adı : Papanicolaou smear; Servikal smear; Servikal/vajinal sitoloji

Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Serviks kanseri; belli bazı vajinal veya rahim enfeksiyonlarının taranmasında kullanılır.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Yirmi bir yaşını aşmış ve/veya cinsel açıdan aktif bir kadınsanız 2 yılda bir veya doktorunuzun önerdiği sıklıkta bu testi yaptırmalısınız.

Gerekli Numune Nedir?
Bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı tarafından servikal alandan alınan hücreler kullanılır.

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Pap smear testi yapılmadan 24 saat öncesine kadar duş veya oturma banyosu almamanız söylenebilir. Testten önceki 24-48 saat öncesine kadar cinsel ilişkiden kaçınmanız istenebilir. Muayeneden 48 saat öncesine kadar herhangi bir vajinal krem veya köpük kullanmayın. Adet dönemi sırasında bu testi yaptırmayın.

Ne test edilmektedir?
Pap smear testi, vajinal ve servikaldeki anormal veya anormallik potansiyeli olan hücreleri saptamak için kullanılmaktadır. Kadınlar için kanser öncülü değişiklikler veya erken evrede kolayca tedavi edilebilen servikal kanserini tanımlayabilen rutin bir tarama testidir. Bu testi kullanarak rahmin değişik bakteri, mantar ve virüs enfeksiyonları da saptanabilir.

Test için numune nasıl toplanır?
Klasik yöntem serviks bölgesinden hücre örneklerinin alınmasından ibarettir. Hücre örnekleri bir cins tahta “spatül,” pamuk tampon veya fırça ile elde edilir. Klasik Pap smear testinin modifikasyonları olan oldukça yeni sıvı bazlı yöntemler mevcuttur. Numune yukarıda belirtildiği gibi toplanmasına karşın doğrudan bir cam lam üzerine yerleştirilmez, özel bir koruyucu sıvı içine yerleştirilir. Bu hücre süspansiyonu bir cam lam üzerine konur, boyanır ve incelenir.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Pap testi yapılmadan önceki 24 saat içinde duş veya oturma banyosu yapmamanız istenebilir. Testten önceki 24-48 saat içinde cinsel ilişkiden kaçınmanız istenebilir. Testten önceki 48 saat içinde herhangi bir vajinal krem veya köpükler kullanmayın ve adet döneminiz sırasında bu testi yaptırmayın.

Nasıl kullanılır?
Doktorunuz bir PAP smear testi yaparak kanserli veya potansiyel olarak kanser öncülü olabilen servikal ve/veya vajinal hücreleri araştırır. Servikal hücreler veya hücre süspansiyonu bir cam lam üzerine yerleştirilir, özel bir boya ile (Pap boyası) boyanır ve Patoloji Uzmanı mikroskop altında numuneyi inceler. Vajinal ve rahim enfeksiyonlarını saptamak için de Pap smear testi yapılabilir. Anormal hücreler ve enfeksiyonlar herhangi bir belirtiye neden olmadan bulunabilir. Bazı olgular tedaviye ihtiyaç duyabilirken diğerleri kendiliğinden geçebilir, ileri testlerin yapılmasını gerektirebilir veya bir müddet izlenebilir. Bazı insan papilloma virüs türleri (HPV) çok sık görülen ve cinsel yolla bulaşan bir viral enfeksiyon olup serviks kanserinde artışla ilişkilendirilebilir. Özellikle 30 yaş ve üstü kadınlar için Pap smear testiyle birlikte veya ardından bir HPV DNA testi istenebilir.

Ne zaman istenir?
Pap smear testinin uygun uygulanma sıklığı yaşa ve cinsel aktiviteye bağlıdır (bakınız Tarama: Serviks kanseri (13-18 yaşları arası), ( 19-29 yaşları arası), (30-49 yaşları arası), ( 50 yaş ve üstü). Amerikan Kadın-Doğum Uzmanları Derneği (The American College of Obstetricians and Gynecologists [ACOG]) 2009 kılavuzuna göre, Pap smear testlerine 21 yaşından önce başlanmamasını ve daha sonra 29 yaşına kadar 2 yılda bir yapılmasını önermiştir. Otuzlu yaşlarda ve daha sonra, 3 ardışık Pap smear testi normalse ve başka bir anormallik yoksa 3 yıldan daha sık aralarla bu teste gerek duyulmayabilir. Ayrıca, ACOG, 30 yaş ve üstü kadınlara Pap testiyle birlikte HPV DNA testinin yapılmasını önermektedir. Her ikisi de negatifse 3 yılda birden daha kısa sürelerle test uygulanmamalıdır.

Kadın şu an veya eskiden belli bazı hastalıklar geçirmişse Pap smear testi daha sık yapılmalıdır. Bu hastalıkların bir bölümü:

HIV
Bağışıklık sisteminin baskılanmış olması (örneğin transplantasyon hastası)
Annesinin gebeyken DES (dietilstilbesterol) almış olması
Daha önce kanser veya servikal intraepitelyal neoplazi 2 veya 3 (CIN 2, CIN 3) için tedavi edilmiş olmak
Pap smear testinin gerekebileceği diğer durumlar ise kadın hasta sık sık cinsel ilişki kurduğu partnerleri değiştiriyorsa, gebeyse, anormal vajinal kanamaları, ağrı, yaralar, akıntı veya kaşıntıdır.

Test sonucu ne anlama gelir?

“Negatif” Pap smear testi, elde edilen hücrelerin normal göründüğü veya herhangi bir tanımlanabilir enfeksiyonun bulunmadığı anlamına gelir. Bazı olgularda klasik Pap smear testi değerlendirmesi “yetersiz” olarak rapor edilebilir. Yeterince hücre toplanmadığı veya hücrelerin kesin olarak tanımlanamadığı anlamı taşıyabilir. Daha sonra diğer sonuçların özeti rapor edilir.

● Yetersiz : Yetersiz örnekleme veya başka artefaktların varlığı

İyi huylu: Kanserli hücre mevcut olmamasına rağmen sürüntülerde enfeksiyon, iritasyon ve normal hücre onarımı görülür.
Önemi belli olmayan atipik hücreler: Serviks dış yüzeyinin büyük bir bölümünü kaplayan (yassı epitel hücreler- ASCUS) veya serviks ağzının ve kanalının büyük bir bölümünü kaplayan hücrelerdeki ( salgı bezi hücreleri- AGCUS) nedeni belirlenmemiş anormal değişiklikler. Yüksek riskli HPV enfeksiyonunun varlığını tanımlamak için ASCUS testi ardından sıklıkla DNA testi yapılır.
Düşük dereceli değişiklikler: Sıklıkla HPV enfeksiyonuna bağlıdır. Bazı olgularda serviks kanseri riski mevcut olabilir. Bu test sonucu alındıktan sonra yüksek riskli HPV enfeksiyonunun varlığını saptamak için DNA testi yapılabilir.
Yüksek dereceli değişiklikler: Kanserle sonuçlanabilen son derece atipik hücreler
Yassı epitel hücreli karsinom veya adenokarsinom : Belli kanser tiplerini tanımlamak için kullanılır. Bu olgularda kanser belirgin olup acil ilgi gerektirir.

Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Pap smear testi, genellikle bir tarama testi olarak kullanılmaktadır. Tek bir Pap smear testiyle kadınlardaki anormalliklerin belli bir yüzdesinin farkına varılamayabilir. İşte bu nedenle belli aralıklarla Pap smear testinin yapılması önemlidir. Testin önemli bir kısıtlaması da numune toplanmasıyla ilgilidir. Pap smear testi serviks ve vajina alanındaki mevcut hücrelerin çok az bir bölümünün numunesini temsil etmektedir. En deneyimli doktor için bile numune toplanması yetersiz olabilir ve Pap smear testinin tekrarlanması gerekebilir.

Rutin olarak uygulandığında Pap smear testi, kanser öncülü alanların saptanması, tedavisi ve dolayısıyla serviks kanseri gelişiminin önlenmesinde büyük bir yarar sağlamıştır. Bunlara ilaveten test, serviks kanserinin en çok tedavi edilebilir olduğu erken evrelerde saptanabilmesine olanak tanımaktadır. Pap smear testi ayrıca herhangi bir anormal durum veya olağandışı bulguların takibinde kullanılmaktadır. Birçok olguda bu bulgular vücudun onarım sürecinin bir bölümünü oluşturur ve sıklıkla başka bir tedaviye gerek kalmaksızın kendi kendine geçer. Muayeneden 48-72 saat öncesine kadar duş veya oturma banyosu yapar veya vajina kremleri kullanırsanız test sonuçlarınız ”tatminkar” olmayabilir. Sonuçları etkileyebilen diğer faktörler arasında adet kanamaları, enfeksiyon, ilaçlar (digoksin benzeri ilaçlar ve tetrasiklin gibi) veya muayeneden önceki 24 saat içinde cinsel ilişki sayılabilir.

Mutlaka önemli bir sorun olduğu anlamı taşımasa bile bu olgularda Pap smear testinin tekrar edilmesi gerekebilir. Bazı olgularda sıvı bazlı tekniklerin kullanılması servikal hücrelerinin belirgin bir şekilde görünümünü engelleyebilen kan ve sümüksü salgıları elimine edebilir. İkinci bir avantajı da uygun olduğunda ilave HPV testi için aynı numunenin yeniden kullanılabilir olmasıdır.

Serviks (rahim boynu) kanserinin risk faktörleri nelerdir?
Serviks kanseri için en önemli risk faktörü insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon tipini taramak için testler mevcut olup sıklıkla Pap testiyle bağlantılı olarak yapılır. HPV enfeksiyonunun önlenmesine yardımcı olmak için aşıda mevcuttur. Aşı altı aylık dönem içinde üç doz şeklinde verilir. Cinsel açıdan aktif olmadan önce verilirse en fazla etkiyi gösterir.

Riskin artması, cinsel ilişkinin başladığı yaşla (ne kadar erken başlarsa risk o kadar yüksektir), birden fazla sayıda partnerle cinsel ilişki, düzensiz PAP smear testleri, sigara içimi, DES’e maruz kalma öyküsü, herpes veya HIV gibi başka cinsel yolla bulaşan hastalıklarla ilişkilidir.

Pap smear testi anormal çıkarsa bu her zaman kanser anlamına mı gelir ?
Tek bir “anormal” Pap smear testi sonucu mutlaka kanserin mevcut olduğunu göstermez. Serviksi çevreleyen zar devamlı bir yenilenme ve tamir süreçleri geçirmektedir. Bu durum tedavi gerektirmese de yakından takibi gerektirir. Durum düzelene kadar her 3-6 ayda bir PAP smear testi tekrarlanmalıdır.

Serviks kanserim varsa tedavi seçeneklerim nelerdir?
Serviks kanseri yavaş gelişen, ilerleyici ve serviks dışına çıkması yıllar alabilen bir hastalıktır. Bu nedenle düzenli olarak kadın üreme organlarının muayenesi, kanser öncülü dokunun erken saptanması ve çıkartılmasına olanak tanıyarak kanserin gelişmesini engelleyen bir fırsat sunar. Düzenli muayeneler bu kanser tipini de (varsa) saptayabilmektedir. Kanser öncülü dokuyu veya çok erken evredeki kanser dokusunu ortadan kaldıran minimal girişimli cerrahi (doktorunuz LEEP, konizasyon, soğuk bıçak veya kriyoterapi terimlerini kullanabilir) standart tedavi yöntemi olmuştur.

Daha ileri evre serviks kanserlerinde rahim çıkartılabilir (histerektomi). Kanser başka dokulara yayılırsa (metastaz yaparsa) radyoterapiye, bazı olgularda ise ilave cerrahi tedaviye gerek duyulabilir.


Kaynakça : labtestsonline

Özel Başak Tıp Merkezi - Cilt (Deri) kanseri nedir? Cilt kanseri belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? - Rahim (Uterus) kanseri belirtileri nelerdir? - Mesane kanseri nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? - Kolon (Bağırsak) kanseri nedir? Kolon kanseri belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? - Böbrek kanseri nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? - ALS hastalığı nedir? Belirtileri ve süreci - Lösemi (Kan kanseri) nedir? Belirti ve tedavi yöntemleri nelerdir? - Çocukların yaz tatili sevincini arttıracak etkinlikler! - En iyi dostlarımız evcil hayvanlar -