Diğer adları : LD Laktat dehidrogenaz Laktik dehidrogenaz Total LDH LDH izoenzimleri
Resmi adı : Laktat dehidrogenaz, Total ve İzoenzimler

Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Vücuttaki doku hasarının nedeni ve yerini tanımlamaya ve hasarın ilerlemesini izlemeye yardımcı olmak için bu test istenir. Dokularda yaygın dağılımının göstergesi olarak LDH pek çok hastalıkta yükselmektedir. Eskiden kalp krizi tanısı koymak ve takip etmek için kullanılmış olmasına rağmen LDH yerine artık yaygın biçimde troponin testi istenmektedir.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Diğer testlerle birlikte doktorunuz doku veya hücre hasarına neden olan akut veya kronik bir rahatsızlıktan kuşkulandığında hasarın kaynağını tespit etmek ve sorunu takip etmek için LDH testi ister.

Gerekli Numune Nedir?
Bir kol damarınızdan alınan kan numunesi kullanılır.

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Test için önceden hazırlık yapılması gerekmemektedir.

Ne test edilmektedir?
Laktat dehidrogenaz (LDH veya LD), vücudun hemen hemen her hücresinde tespit edilen bir enzim olmasına rağmen kanda ancak saptanabilen küçük miktarlarda bulunmaktadır. Hücre hasarı veya yıkımı olduğunda hücrelerden salınan LDH kan dolaşımına geçer. Bu nedenle hücre hasarının genel bir belirteci olarak LDH testinden yararlanılabilir.

LDH düzeylerindeki yükselmeler ya total LDH veya LDH izoenzimleri olarak ölçülebilir. Total LDH beş farklı LDH izoenziminin topluca ölçümünü gösterir. İzoenzimler LDH enziminin biraz farklı moleküler versiyonlarıdır. Total LDH doku hasarını gösterecek olmakla birlikte yalnız başına altta yatan nedeni veya hasarın yerleşimini tanımlamak için kullanılamaz.

Beş izoenzim bir ölçüde örtüşmekle birlikte her bir LDH izoenzimi spesifik vücut dokularında konsantre olma eğilimi gösterir. Bu nedenle hücre hasarına neden olan hastalık veya rahatsızlığın belirlenmesine ve etkilenmiş organlar ve dokuların tanımlanmasına yardımcı olmak için tek tek LDH izoenzim düzeylerinin ölçümüyle birlikte başka testler de kullanılmaktadır. Genellikle izoenzimlerin olası yerleşimleri:

LDH-1: kalp, kırmızı kan hücreleri, böbrek, cinsiyet belirleyici hücreler (germ hücreleri)
LDH-2: kalp, kırmızı kan hücreleri, böbrek, (LDH-1’e göre daha düşük miktarlarda)
LDH-3: akciğerler ve başka dokularda
LDH-4: beyaz kan hücreleri, lenf düğümleri, kas, karaciğer (LDH-5’e göre daha düşük miktarlarda)
LDH-5: karaciğer ve iskelet kasında
Total LDH’de izoenzimlerin hepsi temsil edilmekle birlikte genellikle LDH-2 en yüksek yüzdeyi oluşturmaktadır.

Test için numune nasıl toplanır?
Bir kol damarınızdan iğneyle alınan kan numunesi kullanılır

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Test için önceden hazırlık yapılması gerekmemektedir.

Nasıl kullanılır?
Şimdilerde, LDH esasen akut veya kronik doku hasarının varlığı ve şiddet derecesinin genel bir göstergesi olarak, bazen bazı kanserler, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı gibi ilerleyici rahatsızlıkları takip amacıyla kullanılmaktadır. Eskiden kalp krizinin tanısı ve takibine yardımcı olmak için istenmekle birlikte bu amaçla artık LDH yerine geniş ölçüde troponin testi kullanılmaktadır. Hangi organların etkilenebildiğini belirlemeye yardımcı olmak için ayırıcı tanıda LDH izoenzimlerinden yararlanılabilir.

Ne zaman istenir?
Doktor bir çeşit hücre veya doku hasarından kuşkulandığında diğer testlerle birlikte tarama testi olarak total LDH düzeyi de ölçülebilir. Total LDH düzeyi yükselmişse doktor hastalığa tanı koymaya ve hangi organların etkilendiğini belirlemeye yardımcı olması için LDH izoenzim testleri ve daha çok ALT, AST veya ALP testlerini isteyebilir. Akut veya kronik soruna tanı konduğunda sorunun ilerleyişi ve/veya iyileşme durumunu izlemek için düzenli aralıklarla total LDH düzeyleri ölçülebilir.

Kas travması veya yaralanmasının neden olduğu hasarı takip ve hemolitik anemiyi tespit için bazen LDH düzeylerinin ölçülmesi istenebilmektedir. Aşırı derecede kırılgan veya yapay kalp kapakçığı gibi bir etkenle mekanik olarak parçalanan kırmızı kan hücreleri sonuçta hemolitik anemiye neden olmaktadır. .

Giderek daha seyrek görülen bir durum olmakla birlikte kalp krizi bulguları olan kişiden bazen CK ve CK-MB enzimleriyle birlikte LDH ve LDH izoenzimlerinin ölçümü de istenebilir. Bugünlerde, olguların çoğunda doktor LDH yerine CK ve CK-MB ile troponin düzeylerinin ölçülmesini isteyecektir.

Test sonucu ne anlama gelir?
Yükselmiş LDH düzeyleri ve LDH izoenzimleri arasındaki orantıda değişiklik genellikle bir tip doku hasarını gösterir. Hücre yıkımı başlarken tipik olarak LDH düzeyleri yükselecek, bir müddet sonra doruk düzeye çıkacak, daha sonra düşmeye başlayacaktır. Örneğin, bir kişi kalp krizi geçirdiğinde kan total LDH düzeyleri 24-48 saat içinde yükselecek, 3-4 günde doruğa çıkacak ve 10-14 günde normale dönecektir. Çok çeşitli rahatsızlıkta LDH düzeylerinin yükselmesi LDH’nin yaygın doku dağiılımını yansıtmaktadır.

Aşağıdaki durumlarda yüksek LDH düzeyleri görülebilir:

Beyin damarlarını ilgilendiren olumsuzluklar (SVO, inme)
İlaçlar: anestezik maddeler, aspirin, narkotikler, prokainamitler, alkol (etanol)
Hemolitik anemiler
Pernisiyöz anemile (megaloblastik anemiler)
Enfeksiyöz mononükleoz (Mono)
Intestinal veya akciğer infarktı
Böbrek hastalığı
Karaciğer hastalığı
Kas distrofisi
Pankreatit
Testis kanseri, lenfoma veya başka kanserler
Bazı kronik ve ilerleyici rahatsızlıklar, bazı ilaçların kullanımında orta derecede yükselmiş LDH düzeyleri sebat edebilir.

Düşük ve normal LDH düzeyleri genellikle bir sorunun varlığına işaret etmez. Bol miktarda askorbik asit (C vitamini alındığında bazen düşük LDH düzeyleri görülmektedir.

Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Birçok faktör LDH sonuçlarını etkileyebildiğinden, anormal sonuçların kaygılanma nedeni olması gerekmemektedir. Örneğin:

Zorlu egzersiz LDH düzeylerinde egeçici yükselmelere neden olabilmektedir.
Kan numunesinin hemolizi yalancı yüksek sonuçlara yol açabilir. Numuneyle çalışılırken dikkatsizce davranıldıysa, aşırı derecede soğuk veya sıcakta saklandıysa veya numune almakta zorlanıldıysa hemoliz oluşabilir.
Trombosit sayınız yükselmişse LDH yapay olarak yükselecek o anki gerçek LDH değerini yansıtmayacaktır.

Niçin birden çok sayıda LDH izoenzimi yükselir?
Birden fazla organ etkilendiğinde aynı anda birkaç LDH izoenzimi de yükselebilir (örn: zatürre [pnömoni] hastası aniden kalp krizi geçirdiğinde). Hastada birçok organı etkileyen metastatik kanser gibi ilerleyici bir hastalık varsa yine birkaç LDH izoenzimi yükselebilmektedir. Farklı LDH izoenzimleri spesifik dokularda konsantre olmalarına rağmen aynı dokuda birkaçı birden bulunabilir. Tek bir neden birkaçının bir miktar yükselmesine neden olabilir. Örneğin, zorlu bir egzersiz geçici olarak LDH-1, LDH-2 ve LDH-5 düzeylerini yükseltebilmektedir.

LDH düzeyimi düşürmek için ne yapabilirim?
Bir şey yapamazsınız. LDH, altta yatan neden geçtiğinde tipik olarak normalleşen bir hasar belirtecidir. Hastada karaciğer hastalığında oluşabildiği gibi, süregelen doku hasarıyla birlikte kronik bir rahatsızlık varsa LDH yüksek düzeylerde sebat edebilir.

Kandan başka bir numunede LDH ölçülür mü?
Ölçülür. Bazen vücudun değişik kısımlarını etkilemiş hastalıkları tespit amacıyla idrar, beyin-omurilik sıvısı (BOS) veya başka bir vücut sıvısındaki LDH düzeylerinin belirlenmesi istenmektedir. Örneğin, bakteriyel menenjit tanısı koymaya yardımcı olmak için BOS’de LDH konsantrasyonunu ölçümü istenebilir.

Kaynakça : labtestsonline